شهرسازی ، مهندسی فرهنگی و زیباشناسی شهری
عدم مهندسی فرهنگی در شهرسازی ، زیبایی شهری را به‌شدت تحت‌الشعاع قرار می‌دهد.
در مواجهه با مناطق مسکونی یک شهر، چند نوع رویکرد را در شهرسازی می‌توان به عینیت مشاهده کرد که بر جلوه بصری شهر و زیبایی آن به‌شدت مؤثر است و در واقع عنصر اساسی در زیباسازی شهر محسوب می‌شود. در برخی از شهرها یا مناطق شهری، اقدام به ساخت منازل ویلایی با یک نوع طراحی و در ابعاد منظم و با بافتی هماهنگ نموده که تصویری زیبا، از بافت شهری را به نمایش می‌گذارد و نمونه آن را در شهرک غرب می‌توان مشاهده نمود. نمونه‌ای زیبا در شهرسازی که به شهروندان آرامش خاصی را القا می‌کند، اما تنها اشکال آن در این است که در این رویکرد، ما با گسترش عرضی و طولی شهر مواجه خواهیم شد و قطعاً چنین رویکردی، برای کلان‌شهری مانند تهران، با این تعداد جمعیت، امکان‌پذیر نخواهد بود.
در برخی مناطق نیز، هم منازل ویلایی، با یک نظام هماهنگ ساخته شده و هم آپارتمان‌هایی با نظامی یکدست و بافتی هماهنگ و هم‌شکل ساخته شده که دارای محاسن و معایب خاص خود است که نمونه این رویکرد را در شهر پرند می‌توان مشاهده نمود.
در برخی دیگر از مناطق شهری مانند آتی‌ساز و منطقه ۲۲ شاهد برج‌سازی هستیم که شهر را به لحاظ عمودی گسترش می‌دهد که برای شهرهای پرجمعیت مناسب‌تر است؛ اما همه شهروندان، از توان مالی کافی برای اسکان در این برج‌ها برخوردار نیستند و اما در کنار اینها، در منطقه ۲۲ و یا تجربه شهرک اکباتان و آپادانا که به سمت مجتمع‌سازی و ساخت شهرک رفته، نشان از نتیجه بهتری در خود دارد، چرا که هم شهروندان بسیاری را در خود جای‌داده و هم در زیبایی شهر مؤثر بوده و هم از رفاه و امنیت مناسبی برخوردار بوده است.
در مناطق دیگر معمولاً ما با نوعی آنارشیست در معماری مواجه هستیم. در این گونه مناطق ساختمان‌هایی متفاوت از لحاظ ظاهر و ابعاد و تعداد طبقات و طراحی می‌بینیم که به‌نوعی با سلیقه فردی ساخته شده است آن هم سلیقه افرادی متفاوت و به‌دوراز نگاهی مشترک، بافتی را پدید آورده که در بسیاری از مناطق و شهرها به‌وفور دیده می‌شود و متأسفانه همچنان این روند ادامه دارد. گویا تنها عنصری که در اولویت آخر و یا اصلاً خارج از اولویت است زیباشناسی شهری است و به همین دلیل معمولاً زیبایی در شهرسازی کمتر جایی داشته است و لطمه ناشی از آن به‌سادگی و در مدت‌زمان کوتاه قابل‌جبران نخواهد بود. شاید در طول چند نسل این خطا اصلاح شود.
در جایی مانند شهرک اکباتان ساکنین این شهرک به همه چیز دسترسی دارند، آنها به‌اندازه کافی از فضای سبز، فضای تفریحی و ورزشی و مراکز خرید برخوردارند و همین دسترسی آسان و نزدیک آنها را از هر گونه جابه‌جایی بیهوده و اتلاف وقت نجات داده است. نه در ترافیک زمانشان سپری می‌شود و نه به ترافیک می‌افزایند. با آلودگی صوتی و تصویری شهر نیز سروکاری ندارند و در بسیاری از هزینه‌های این شهروندان صرفه‌جویی می‌شود. همان‌طور که گفتم شهرک‌سازی و مجتمع‌سازی دارای قواعد زیباشناسی بوده و از نوعی مهندسی فرهنگی برخوردار است حتی در بدترین حالت خود، باز هم این رویکرد به نفع شهر و شهروندان است.
حال‌آنکه در معماری پراکنده، ما کاملاً با بی‌نظمی، ناهماهنگی و عدم زیبایی مواجه هستیم. اگر از شهرک اکباتان به سمت مرکز شهر و به سمت شرق حرکت کنیم کمی بعد از میدان آزادی با خیابان‌هایی باریک و پرترافیک مواجه هستیم. خیابان‌ها و کوچه‌های کم‌عرض و آپارتمان‌های ۶ و ۸ واحدی که هیچ نسبتی بین این دو برقرار نیست.
| همچنین بخوانید : نحوه خرید مجتمع مسکونی سیمرغ
بیشترین حجم تراکم و فشردگی ساختمان‌های متفاوت از یکدیگر، بدون هیچ‌گونه نظم و هماهنگی و تناسب دیده می‌شود و هدف از ساخت‌وساز، تنها منافع مادی بوده و به‌هیچ‌وجه تناسب و زیبایی شهری و مهندسی فرهنگی در این منطقه رعایت نشده است و متأسفانه همچنان این نوع ساخت‌وساز ادامه دارد و نتیجه آن در روح و روان و روحیه ساکنین کاملاً عیان است.
این تأثیر بر کودکان و نوجوانان دوچندان است. بر همین اساس است که شهرسازی و معماری شهری با سلامت روح و روان شهروندان ارتباط تنگاتنگی دارد و تنها راه برون‌رفت از این معضل اجرای طرح‌هایی مانند ساخت مجتمع و شهرک‌سازی است. منطقه ۲۲ و اطراف آن، به‌عنوان نمونه‌ای از بافت شهری مناسب٬ می‌تواند الگویی برای کل سطح شهر باشد.
